NOVOGODIŠNJI SPECIJAL, deo III

3. SVET

1. Zastava pacifičke državice Nauru sastoji se od tamnoplave pozadine koja simbolizuje okean, horizontalne žute pruge koja predstavlja ekvator i dvanaestokrake bele zvezde, smeštene u donjem levom uglu, koja označava položaj Naurua 1 stepen južno od ekvatora. Imajući u vidu osnovnu privrednu delatnost Naurua, koje hemijsko jedinjenje, poreklom iz nataloženog izmeta morskih ptica, predstavlja bela boja?

2. Za status jednog od nezaboravnih motiva Svetskog prvenstva u fudbalu u Južnoj Africi 2010. godine  izborile su se vuvuzele. Ovaj afrički instrument svoje poreklo i tradicionalnu izradu duguje izvitoperenom rogu jedne vrste antilope, koja nastanjuje južne i istočne predele Afrike. U zajednici jemenitskih Jevreja od roga iste životinje pravi se i religiozni jevrejski instrument šofar. Kako se zove ova vrsta antilope?

3. Izgrađen od strane krstaškog reda Tevtonskih vitezova u nekadašnjoj Pruskoj, a današnjoj Poljskoj, u 15. veku, ovaj zamak predstavlja površinom najveću građevinu svoje vrste u svetu i najveću zgradu od opeke u Evropi. On je jedan od dva lokaliteta Svetske baštine u regiji koji potiče od Tevtonskog reda. Kako je ime ovom zamku?

4.  Uneskova nagrada 'Kralj Sejong' za pismenost dodeljuje se u čast istoimenog korejskog kralja iz 15. veka, koji je obnarodovao autentični korejski alfabet kojim se i danas služe obe Koreje. Do tada su Korejci koristili kinesko pismo, koje je bilo previše komplikovano za obični narod, zbog čega je većina stanovništva bila gotovo nepismena. Kako se zove korejski alfabet?

5. Kako se nazivaju posebne, obično utvrđene urbane četvrti severnoafričkih gradova, koje karakterišu lavirinti ispresecanih uskih ulica, brojni sokaci, fontane, palate i džamije? Jedna od najznamenitijih oblasti tog tipa nalazi se u Fesu i predstavlja najveće urbano područje na svetu bez automobilskog prometa.

6. Salar de Ujuni, najveća slana ravnica na planeti, površine 10 582 km², nalazi se u jugozapadnoj Boliviji i sadrži 50 do 70% svetskih rezervi kog industrijski važnog hemijskog elementa?

7. Od osnivanja 1802. godine, ova kompanija beleži stalni rast i sredinom 19. veka postaje najveći snabdevač američke vojske barutom, obezbeđujući unionističkoj armiji polovinu barutnih zaliha tokom Građanskog rata. U 20. veku kompanija razvija brojne industrijske polimere kao što su neopren, najlon, teflon, kevlar i likra, a na tržište plasira i freon, decenijama  nezamenjivi medijum u rashladnim uređajima. O kojoj multinacionalnoj kompaniji je reč, rangiranoj među deset najvećih firmi u hemijskoj industriji?

8. Žalosna vrba (Salix babylonica) dobila je naučno ime iz pogrešnog uverenja Karla Linea da je to drvo pomenuto u čuvenom prologu Psalma 137: 'Na rekama vavilonskim, tamo seđasmo i plakasmo, kada se opomenusmo Siona. Na vrbama posred njega obesismo harfe naše'. Na obalama kojih to vavilonskih reka iz biblijskog stiha je nesuđeno poreklo žalosne vrbe?

9. Prvog januara 2012. godine ova etnoreligijska zajednica brojala je svega 751 preživelih članova, od kojih su svi nastanjeni u blizini Nablusa na Zapadnoj obali i u gradu Holonu u Izraelu. Za sebe tvrde da su jedini pravi ispovednici religije drevnog Izraela. Usled zabrane mešovitih brakova i sopstvene malobrojnosti, poslednjih vekova suočeni su sa različitim genetskim bolestima. U davna vremena smatrani su građanima drugog reda, mada, prema Jevanđelju po Luki, Isus je ispripovedao priču u kojoj je jedan od pripadnika ove zajednice pomogao žrtvi nasilja. O kom narodu je reč?

10. Poreklom sa područja Iranske visoravni i Zakavkazja, ovo žbunasto, listopadno drvo raširilo se još u antičko doba celim Mediteranom, a danas se uzgaja od Afganistana do Kalifornije. Cvetovi drveta su zvonoliki, a unutar jabukolikog voćnog ploda nalaze se jestive, slatke i sočne semenke koje imaju po jednu ovalnu košticu. Kora ploda je kožasta i ne jede se.

a) Koje voće je u pitanju?

b) Koji španski grad je za vreme mavarske okupacije dobio ime po ovom voću, što je ilustrovano i motivom voćnog ploda u gradskom grbu?

c) Francuska reč za voće korištena je da opiše vatreno oružje razvijeno za vreme Slavne revolucije u Engleskoj 1688. godine, zbog sličnosti oblika oružja i sastava ploda. O kom oružju je reč?