NOVOGODIŠNJI NAGRADNI KVIZ by Aki Kaurismaki

Od večeras do sutra u ponoć, imate priliku da u maniru totalnog kvizinga pronađete odgovore na SVIH 50 ili barem što je više moguće pitanja i da ih u jednom, ali SAMO U JEDNOM komentaru ostavite na Linku. Takmičar koji prvi dostavi svih 50 tačnih odgovora, postaje pobednik kviza i osvaja prvu nagradu! Utešnu, ništa manje vrednu nagradu osvojiće takmičar, koji pre proglašenja pobednika dostavi najveći broj tačnih odgovora iz PRVOG pokušaja, jer se posebno vrednuje prvi tj. najveći napor!!!

Autor pitanja i domaćin Linka će povremeno komentarisati postove, navodeći samo broj tačnih odgovora, a ne i koji su to odgovori...

Prva nagrada je "Prvi KVIZ almanah" (ukoliko ga takmičar već poseduje, onda jedno od narednih izdanja) - dar domaćina Linka.

Druga nagrada je "Tajna Hanibala Lektera" od Tomasa Harisa + jedan aromatični predmet - dar autora kviza.

Oko preuzimanja nagrada, dogovaraćemo se nakon nedelje.

Svim učesnicima, bilo da učestvuju u trci za nagradom, bilo da rešavaju "za svoju dušu", KVIZ link Srbije želi mnogo uspeha, kako večeras, tako i u Novoj godini!

1. Sredinom 17. veka Jan Vermer, koji je pre toga bio sposoban, ali ne i izuzetan slikar, najednom je uspeo da ovlada svetlom i perspektivom, čime se proslavio za sva vremena. Iako to nikada nije dokazano, dugo se sumnjalo da je koristio kameru opskuru, uređaj za projektovanje slika na ravnu površinu kroz sočivo. Posle Vermerove smrti takav uređaj nije naveden na spisku njegovih ličnih stvari, ali se desilo da je izvršilac Vermerove zaostavštine bio njegov dugogodišnji sused i najpoznatiji proizvođač sočiva tog doba u Delftu. Koji tajanstveni optičar je u pitanju?

2. Za grupu rok i bluz muzičara tragično preminulih u 27. godini života, u pop-kulturi poznatiju kao 'Klub 27',  čuli su, nažalost, i vrapci na grani. Svakako je manji broj onih koji znaju za 'Generaciju '27', uticajnu grupu španskih pesnika, koja se na kulturnoj sceni Španije pojavila 1920-ih. Njihov prvi formalni sastanak održan je 1927. godine u Sevilji, na tristogodišnjicu smrti čuvenog pesnika, čija poezija je obeležila Zlatni vek španske književnosti i nadahnula pesnike 'Generacije '27'. Koji barokni pesnik je u pitanju?

3. Iako je u dalekoistočnim kulturama Kine i Japana fenomen tetrafobije ili straha od broja 4 dobro posvedočen, obe države, bar kada je književnost u pitanju, imaju svoje velike četvorke. U Kini su to četiri velika klasična romana na kojima je sazdana tradicionalna kineska književnost. Koju je specifično japansku vrstu lirike proslavila velika četvorka koju čine Macuo Bašo, Josa Buson, Masaoka Šiki i Kobajaši Isa?

4. Poznat i kao 'Zamak bele čaplje' zbog svoje blještavo bele spoljašnosti i oblika koji podseća na pticu u letu, kako se zove najveći i najposećeniji zamak-tvrđava u Japanu, koji se smatra za najbolji sačuvani primer prototipske arhitekture japanskih dvoraca iz ere šogunata?

5. Još na početku 20. veka tek opskurna harizmatska sekta sa sedištem u Los Anđelesu, danas broji preko 280 miliona sledbenika i nezadrživo napreduje ka statusu treće sile u hrišćanstvu, odmah iza rimokatolicizma i tradicionalnog protestantizma, na kome će smeniti drevnu, ali demografski posrnulu pravoslavnu denominaciju. Kako se, po grčkom imenu za praznik Duhove, naziva ovaj vitalni harizmatski pokret u savremenom hrišćanstvu?

6. U svom poznom spisu 'Život i običaji naroda srpskog' Vuk Karadžić je zabeležio više različitih predanja o smrti Marka Kraljevića. U jednom od njih se pripoveda da Marko uopšte nije umro, već da se sklonio sa Šarcem u nekakvu pećinu u kojoj, dok Marko spava, Šarac jede mahovinu i čeka svog gospodara da se probudi i ponovo izađe u svet. Braća Grim su zabeležili slične legende o Fridrihu Barbarosi i Karlu Velikom, a najpoznatiji 'kralj spavač' u uporednoj mitologiji je kralj Artur koji se odmara na Avalonu. Motiv uspavanog heroja ili vladara, prisutan u različitim epskim tradicijama, poreklo vodi od ranohrišćanske legende o 'sedam spavača ___________', po kojoj je rimski car Decije oko 250. godine n.e. zatočio u pećini sedam hrišćanskih mučenika da tu umru. Kada je pećina otpečaćena negde za vladavine cara Teodosija II u 5. veku, svih sedam spavača se probudilo i izašlo van. U kom od sedam maloazijskih gradova na koje je Jovan Bogoslov adresirao Apokalipsu je sedam hrišćanskih spavača usnilo svoj viševekovni san?

7. U Enciklopediji Britanika definisane kao 'najpoznatiji od svih tajnih, verskih rituala antičke Grčke', kako su se zvale inicijacijske ceremonije koje su se svake godine održavale među poklonicama kulta grčkih boginja Demetre i Persefone, u gradu po kome su i dobile ime?

8. Podignut u vreme Partijske kraljevine (3. vek p.n.e. – 3. vek n.e.) kao zaštita od upada nomadskih konjica iz severnih stepa, ovaj fortifikacijski sistem u severnom Iranu sa 195 km bio je najduži homogeni zid, duži od Antoninovog i Hadrijanovog zida zajedno, sve do izgradnje Kineskog zida 1000 godina kasnije. Zapreminom od 12 miliona m³ predstavlja najveću građevinu Starog veka, čak petostruko veću od Keopsove piramide. Kako se zove ovo impozantno odbrambeno zdanje, poznato i kao Crvena zmija prema boji opeke od koje je izgrađeno?

9. Smatra se za jednog od nekolicine generala u istoriji koji nikada nisu izgubili bitku – ostao je neporažen u preko 60 velikih bitaka. U njegove najpoznatije podvige ubrajaju se kampanje protiv Turske na Krimu, gušenje Košćuškovog ustanka u Poljskoj 1794. i proterivanje Francuza iz severne Italije 1799. godine. Iste godine, za svoj pohod preko Alpa, neviđen još od vremena Hanibala, i pobedu nad Francuzima u Bici kod Svetog Gotharda, dobio je tek četvrti čin generalisimusa u istoriji ruske armije. Kako se zvao genijalni ruski vojskovođa?

10. Malo je godina u istoriji Vizantije koje su tako dalekosežno uticale na sudbinu carstva kao što je 1071. U avgustu te godine Vizantija je doživela poraz u Bici kod Mancikerta, što je Turcima Seldžucima omogućilo da tokom samo jedne decenije, praktično bez borbe, zagospodare celom Malom Azijom i daju presudni zamajac krstaškim ratovima. Da stvar bude gora, Vizantija je u aprilu iste godine izgubila i poslednje uporište na Apeninskom poluostrvu u borbama sa Normanima. Koji grad je bio poslednja vizantijska utvrda u Italiji ako znamo da se njegov najpoznatiji stanovnik preselio u njega upravo posle Bitke kod Mancikerta?

11. Zbog šarmantnog spoja tradicionalnih Lao kuća od drveta i evropske kolonijalne arhitekture uvršten u svetsku baštinu Uneska 1995. godine, kako se zove grad i kraljevska prestonica Laosa do komunističkog preuzimanja 1975. godine?

12. Jedan od poslednjih evropskih istraživača koji su slobodno krstarili Srednjom Azijom, mađarski Jevrejin Orel Stejn, otkrio je 1907. godine, nedaleko od kineskog grada Dunhuanga, sistem od 492 hrama poznat kao Mogao pećine ili Pećine hiljadu Buda. U dragocenoj zbirci rukopisa koja se nalazila u jednoj od špilja, Stejn je pronašao i primerak najstarijeg sačuvanog štampanog teksta na svetu, koji datira iz 868. godine n.e. Pod kojim luksuznim imenom je poznat ovaj budistički spis i dragulj zbirke orijentalnih rukopisa Britanske biblioteke?

13.  Tokom Zlatnog doba Holandije u 17. veku bio je drugi najveći holandski grad posle Amsterdama. U njemu je 1575. godine osnovan najstariji holandski univerzitet, istoričarima umetnosti je najpoznatiji kao mesto Rembrantovog rođenja, a u elektrotehnici je poznat po primitivnoj vrsti kondenzatora. Koji grad je u pitanju?

14. Ako je najzapadnija tačka kontinentalnog dela Evroazije na Iberijskom poluostrvu – rt Kabo da Roka, najsevernija na Tajmirskom poluostrvu – rt Čeljuskin, a najistočnija na Čukotskom poluostrvu – rt Dežnjev, na kom poluostrvu se nalazi rt Tandžung Pijai, najjužnija tačka evroazijskog kopna?

15. Koji 'smrtni greh' se našao u naslovu filma Eriha fon Štrohajma iz 1924. godine, čija originalna verzija u trajanju od skoro 8 sati se smatra izgubljenom, a neki od svega 12 ljudi koji su je pogledali izjavili su da je to 'najveći film ikada snimljen'?

16. U okviru tradicionalne ankete za najbolji film svih vremena, koju mesečnik Britanskog filmskog instituta Sight & Sound od 1952. sprovodi na svakih deset godina, 358 svetskih režisera su 2012. godine za najbolji film proglasili japanski klasik Jasujira Ozua 'Tokijska priča'. 'Tokijska priča' je deo tzv. _____________ trilogije, koju još čine Ozuovi filmovi 'Pozno proleće' i 'Rano leto', a u sva tri glavnu junakinju tumači 'japanska Greta Garbo' Secuko Hara, po čijem liku je trilogija i ponela naziv. Kako glasi ime njenog lika?

17.  'Odustao bih od svih svojih filmova da mogu režirati _________________', izjavio je jednom prilikom Fransoa Trifo, misleći na film koji je snimljen 1945. kao francuski odgovor na holivudski hit 'Prohujalo sa vihorom'. U izboru 600 francuskih filmskih kritičara, u anketi priređenoj na stogodišnjicu kinematografije 1995. godine, ovo je najbolji film svih vremena. Kako se zove najslavniji film Marsela Karnea za koji je scenario pisao Žak Prever?

18. U kojoj disciplini je na sovjetskom debiju na Letnjim OI u Helsinkiju 1952. godine njihovog predstavnika i vlasnika svetskog rekorda, Vladimira Kazanceva, u finalu šokantno porazio američki takmičar i novi svetski rekorder  sa vremenom 8:45,4, Horas Ašenfelter, što sve zajedno ne bi bilo tako dramatično da Ašenfelter nije bio zaposlen kao FBI agent?

19. Koje ime dele linija razgraničenja između Avganistana i Pakistana, ustanovljena 1893, i treće najstarije fudbalsko takmičenje u svetu, posle FA kupa i Škotskog kupa, osnovano 1888. godine?

20. U kom španskom gradu se od 1978. do 2010. godine održavao međunarodni šahovski turnir, neretko titulisan kao 'šahovski Vimbldon', poznat i po tome što se na njemu 1993, prvi put još od turnira u Beču u 19. veku, okupilo 9 od 10 najbolje rangiranih svetskih šahista, zbog čega se smatra pojedinačno najjačim šahovskim turnirom u istoriji?

21. U kom sportu se dodeljuje Seve trofej, nazvan u čast najuspešnijeg predstavnika tog sporta iz kontinentalnog dela Evrope, za koji se svake druge godine nadmeću tim Velike Britanije i Irske s jedne i tim kontinentalne Evrope s druge strane?

22. Ko je mogao da nasluti da će skakutava loptica biti zaslužna za jednu od najuspešnijih modernih opera - 'Nikson u Kini' - koju je američki kompozitor Džon Adams napisao inspirisan istorijskom posetom američkog predsednika Niksona Pekingu 1972. godine. Čuvenoj poseti je prethodilo odmrzavanje odnosa dve hladnoratovske sile započeto od strane nacionalnih stonoteniskih saveza Kine i SAD na Svetskom prvenstvu u Nagoji 1971. godine, koje su oba tima odigrala u uzajamno pomirljivom duhu. Pod kojim imenom je poznat proces međusobnog približavanja američkih i kineskih stonotenisera početkom 1970-ih?

23. Koje ime dele naučno-fantastični noar film Žan-Lik Godara, nagrađen Zlatnim medvedom na festivalu u Berlinu 1965. godine, i popularni nemački bend iz 1980-ih, koji se proslavio singlom 'Big in Japan'?

24. I Robert Šuman je, baš poput Ludviga van Betovena, Bele Bartoka ili Jana Sibelijusa, napisao samo jednu operu. Kako se zove Šumanova jedina opera ako znamo da ime deli sa zaštitnicom Pariza, kojoj je izvorno bio posvećen pariski Panteon?

25. Pod kojim imenom je bila poznata grupa studijskih muzičara koja je u periodu od 1959. do 1972. godine izvodila većinu pesama čuvene producentske kuće Motown iz Detroita, zbog čega se navodi da su odsvirali više hitova br. 1 od Bitlsa, Elvisa Prislija, Roling Stounsa i Bič Bojsa zajedno?

26. Koji je jedini muzičar u istoriji, na muzičkim top-listama sa obe strane Atlantika, imao hit br. 1 kao član kvinteta, kvarteta, tria, dua i kao solo izvođač?

27. Koja korporacija sa sedištem u Pioriji, u američkoj saveznoj državi Ilinois, je vodeći svetski proizvođač građevinske i rudarske opreme, mašina na dizel i prirodni gas, kao i industrijskih gasnih turbina, ali je ništa manje poznata i po brendu veoma izdržive obuće za sve prilike?

28. Legenda kaže da je Napoleon u progonstvo na Svetu Jelenu poneo nekoliko barela ovog konjaka, koji se toliko dopao njegovim engleskim stražarima da su ga prozvali 'Napoleonov konjak'. Ustanovljen u pariskom predgrađu Bersi 1809. godine, kako se zove brend francuskog konjaka koji za zaštitni znak ima Napoleonovu siluetu na boci?

29. Remek-delo Marsela Prusta 'U traganju za izgubljenim vremenom' počinje spontanim sećanjem koje putem čula ukusa kod naratora izaziva maleni francuski kolač školjkolikog izgleda, čija izvorna receptura podrazumeva brašno, šećer, jaja i bademe. Kako se zove tradicionalni francuski dezert?

30. Kada je početkom 1970-ih zabranjen uvoz kitove masti u SAD, došlo se do otkrića da je ulje ove biljke, autohtone u američkim pustinjama Mohave i Sonora, superiorno u odnosu na druga biljna ulja kada se radi o njegovoj primeni u kozmetičkoj industriji. Tečni vosak koji se u natpolovičnom postotku dobija ceđenjem iz semena biljke razlikuje se od drugih biljnih ulja jer je izuzetno dugačak, ravan niz estara, a ne triglicerida, što ga čini sličnijim ljudskom sebumu i masti kita, nego bilo kom biljnom ulju. Koja žbunasta, pustinjska biljka je u pitanju?

31. Spravljan u istoimenom kartuzijanskom manastiru od 1737. godine, po recepturi koja sadrži destilovani alkohol i 130 vrsta različitog bilja, kako se zove francuski liker čije su dve varijante, žuta i zelena, postale eponim za nijanse tih boja?

32. Analogno ulozi koju protein keratin ima u strukturi kose i noktiju kod ljudi, rogova kod nekih sisara ili kljuna kod ptica, koji kompleksni polisaharid ima fundamentalnu ulogu u građi egzoskeleta kod brojnih insekata tvrdokrilaca ili zglavkara kao što su krabe, jastozi i škampi?

33. Svoju reputaciju 'najvećeg naučnika za koga se nije čulo', stekao je, između ostalog, jer su neke njegove ideje u 18. veku bile toliko ispred svog vremena da se do modernog doba na njih malo ko osvrtao, dok su one prihvatljivije, poput eksperimenta za određivanje vrednosti gravitacione konstante, pripisane u zasluge njegovom dugogodišnjem prijatelju Henriju Kevendišu. Ipak, najdalekosežniji uvid ovog genija je zaključak da u slučaju postojanja zvezda 500 i više puta većih od Sunca, njihova snažna gravitacija, usled čestične prirode svetlosti, onemogućila bi odašiljanje bilo kakvih informacija o njima. On je takve objekte nazivao 'tamne zvezde', dok su nama poznatiji pod imenom crne rupe. Kako se zvao briljantni engleski naučnik i pionir savremene astrofizike?

34. Koji slavni filozof je sa svega 23 godine na Univerzitetu u Jeni stekao titulu doktora nauka odbranivši disertaciju pod nazivom Razlika između Demokritove i Epikurove filozofije prirode?

35. Iste godine, 1979, kada je u nuklearnom postrojenju 'Ostrvo tri milje' u Harisburgu, u Pensilvaniji, došlo do otapanja jednog nuklearnog reaktora, u bioskopima se pojavio film sa Džejn Fondom, Džekom Lemonom i Majkl Daglasom u glavnim ulogama, koji deli naziv sa hipotetičkim scenarijom nezaustavljivog nuklearnog otapanja koje bi napravilo tunel sa jednog na drugi kraj planete. Kako glasi taj naziv?

36. Italijanski astronom Đuzepe Pjaci otkrio je ovo nebesko telo sasvim slučajno 1801. godine, ali pošto je posmatranja ubrzo morao da obustavi zbog bolesti, ono se izgubilo iz vidokruga tokom prolaska iza Sunca. U pomoć mu je pritekao genijalni Karl Fridrih Gaus koji je razvio metodu računanja orbite iz tri posmatranja, što je bilo dovoljno da se telu ponovo uđe u trag. Ustanovilo se da je telo premalo da bi mu se video disk u teleskopu, pa je čuveni Vilijam Heršel skovao naziv asteroid (zvezdolik) za ovu novu klasu objekata. Kako se, dakle, zove prvi i najveći asteroid u Sunčevom sistemu?

37. Koji poznati naučnik je prvo ubedio Isaka Njutna da ne odustane od objavljivanja svog epohalnog spisa Principia Mathematica zbog stalnih primedbi koje je na Njutnov rad Kraljevskom društvu podnosio Robert Huk, a zatim je iz svog džepa finansirao štampanje dela jer se ispostavilo da je Kraljevsko društvo sav svoj izdavački budžet spiskalo na glomaznu studiju 'Istorija riba'?

38. Radio-televizija Oslobođenja hiljadu brežuljaka iz Ruande odigrala je preko svog radijskog programa 1993/1994. neslavnu ulogu u podstrekavanju genocida nad Tutsima. Koji američki pesnik je na strani fašista u 'gradu na sedam brežuljaka' tokom Drugog svetskog rata održao preko stotinu radijskih prenosa uperenih protiv predsednika Ruzvelta, Saveznika i Jevreja, zbog čega je posle rata 12 godina proveo u zatočeništvu?

39. 'Od nedelje popodne do četvrtka uveče proteklo je, sa kratkim prekidima, stotinu punih časova u prolivanju krvi. Tih stotinu časova mogu da se uporede jedino sa Vartolomejskom noći, sa pokoljem armanjakovaca, sa sicilijanskom večernjom, sa najvećim svirepostima u analima istorije sveta', pisao je Tomas Karlajl u svojoj čuvenoj knjizi Francuska revolucija. U kom mesecu se 1792. godine u Parizu odigrala najkrvavija epizoda Francuske revolucije o kojoj nadahnuto piše Karlajl, po čemu događaj i nosi naziv ______________  masakri?

40. U periodu između 1950-ih i 1990-ih, 80% svetske proizvodnje ovog smolastog derivata dve vrste roda akacija otpadalo je na Sudan. Zbog bliskih veza sudanske države sa Osamom bin Ladenom, koji je do sredine devedesetih u njoj imao značajne plantaže za proizvodnju ove sirovine, udeo Sudana na svetskom tržištu pao je ispod 50%. Prevashodno upotrebljavana kao zgušnjivač u prehrambenoj industriji i kao vezivno sredstvo za slikarske boje, ta smolasta izlučevina poznata nam je pod imenom koje nedvosmisleno ukazuje na poreklo iz sudanskog prekomorskog suseda. Koje ime je u pitanju?

41. Kojim terminom je Karl Gustav Jung označavao sveukupnu psihičku, odnosno životnu energiju kojom svaka osoba raspolaže, ali je izraz u opštu upotrebu ušao u užem i animalnijem značenju koje mu je dodelio Sigmund Frojd u svojoj psihoanalitičkoj teoriji ličnosti?

42. Nijedna hrišćanska knjiga izuzev Biblije nije prevedena na više svetskih jezika od duhovno-posvećeničkog spisa iz 15. veka De Imitatione Christi ili 'O ugledanju na Hrista', koji je samo do sredine 17. veka imao 745 različitih izdanja. Koji nemački sveštenik je autor verovatno najčitanije hršćanske knjige uz Bibliju?

43. Kako se zove iranski film Abasa Kiarostamija, nagrađen Zlatnom palmom na Kanskom festivalu 1997. godine, u kome se glavni junak autom vozi po predgrađu Teherana i traži nekoga ko će ga sahraniti nakon što izvrši samoubistvo?

44. Fraza 'španska sela' mogla bi da dobije potpuno novo značenje jer je posle neuspele restauracije freske u španskom selu Borha, koja je prošle godine nasmejala celi svet, ovo mesto nedaleko od Saragose postalo globalna turistička atrakcija. Po kojoj biblijskoj frazi nosi ime ova freska ako znamo da je to naslov i poslednjeg dela Fridriha Ničea?

45. Kako se zove teritorijalno najveća savezna država Brazila sa glavnim gradom Manausom i biodiverzitetom neuporedivim i sa jednom drugom oblašću u svetu, jer u njoj živi jedna trećina svih živih vrsta na planeti?

46. Među svojim sovjetskim protivnicima poznat kao Crni đavo, kako se zvao nаjuspešniji lovаčki аs u istoriji ratnog vаzduhoplovstvа, koji je tokom Drugog svetskog rаtа kаo pripаdnik nemačkog Luftvаfea izvojevao 352 vаzdušne pobede, od kojih 345 nаd ruskim pilotimа?

47. Codex Argenteus ili 'Srebrna Biblija' čuva se u biblioteci Univerziteta u Upsali i predstavlja najstariji rukopis Biblije na gotskom pismu, koje je u 4. veku kombinacijom grčkog alfabeta i runa dizajnirao najstariji poznati, nemitski tvorac nekog sistema pisma. Kako se zvao ovaj gotski arijanski episkop, čije ime na maternjem jeziku odgovara prezimenu našeg aktuelnog premijera?

48. U kom naučnofantastičnom serijalu Isaka Asimova matematičar Hari Seldon, kombinacijom istorije, socijalne psihologije i statistike, razvija hibridnu granu matematike psihoistoriju, koja može predviđati samo daleku budućnost civilizacije prema obrascima ponašanja veoma velikih skupina ljudi?

49. Koja fraza iz naslova romana nobelovca Anatola Fransa o velikom teroru za vreme Francuske revolucije se pripisuje poslednjem astečkom kralju Montezumi II kao odgovor na pitanje zašto je neophodno prinositi ljudske žrtve?

50. Na domorodačkom jeziku njihov naziv znači 'kuća bogova'. Na vrhu jedne od njih odvija se radnja avanturističkog romana Artura Konana Dojla 'Izgubljeni svet'. Sa jedne od najvećih, sa visine od 979 m, obrušava se najviši vodopad na svetu – Anđeoski vodopad. Kako se, dakle, nazivaju izolovane planine okomitih litica i izrazito zaravnjenih vrhova u rejonu Gvajanske visoravni i posebno Venecuele?