NAJNOVIJI ZIMSKI SET by AKI KAURISMAKI

I ove subotnje večeri naš prijatelj Aki se potrudio da nas počasti sa 30 izuzetnih pitanja. Kao i svih prethodnih puta, svoje odgovore šaljite u komentarima. Uživajte u rešavanju i potrazi za novim saznanjima, a rešenja očekujte iza ponoći. Tokom večeri, Aki i ja ćemo se povremeno uključivati, ako to bude potrebno, a razume se da ćemo pomno pratiti sva dešavanja. Živeli!

1. Mada su bili prijatelji još iz detinjstva, do razlaza između Emila Zole i slavnog slikara dolazi posle objavljivanja Zolinog romana 'Delo' (1886.) u kome protagonista, pariski slikar Klod Lantije, odbacuje svoj talenat, ne dovršavajući vlastita dela. Docnija karijera Zolinog prijatelja na najbolji način će demantovati sudbinu propalog slikara, jer će do smrti 1906. iznedriti neka od najznačajnijih dela evropske umetnosti, među kojima serijal ulja na platnu 'Kupačice' zauzima posebno mesto. Kako se zvao čuveni francuski slikar, koga su Matis i Pikaso nazivali 'ocem svih nas'?

2.  Koji slavni arhitekta je dizajnirao atraktivnu 'Kuću na slapovima' (Fallingwater) u južnoj Pensilvaniji, koju je Američki institut za arhitekturu 1991. godine izglasao za 'najbolje delo u istoriji američke arhitekture'?

3. Pored toga što je skovao termin nadrealizam, francuski pesnik Gijom Apoliner bio je kum još jednom umetničkom pokretu proisteklom iz kubizma, čiji su pioniri bili bračni par Rober i Sonja Delone. Kako se zove ovaj apstraktni umetnički pravac, koji deli ime sa religijskim kultom iz antičke Grčke čiji je osnivač, prema legendi, bio junak najpoznatije opere Kristofa Vilibalda Gluka?

4. Nastao na prekretnici između 10. i 11. veka iz pera persijskog pesnika Firdusija i posvećen preislamskoj istoriji Persije, kako se zove nacionalni ep Velikog Irana koji sa oko 60 hiljada stihova predstavlja najduži primer epske poezije napisan od strane jednog pesnika?

5. Kako se zvala engleska spisateljica čija su dva romana 'Rebeka' i 'Jamajka In' i kratka priča 'Ptice' poslužili Alfredu Hičkoku kao predložak za neke od njegovih najuspešnijih filmova?

6. Razmislite: Kako su se zvale tri ćerke hrišćanske mučenice svete Sofije iz 2. veka, po kojoj je bugarska prestonica dobila ime, ako može da se kaže da im je kum postao apostol Pavle dok je vek ranije pisao Prvu poslanicu Korinćanima?

7. Koji mitski junaci su se našli u naslovu čuvene monografije Bronislava Malinovskog iz 1922. godine o pacifičkom plemenu Trobrijanaca, koja se smatra prvom modernom etnografskom studijom?

8. 'Pale Blue Dot' ili 'Bleda plava tačka' je ime za fotografiju planete Zemlje nastalu u svemiru 1990. godine na udaljenosti od oko 6 milijardi kilometara, koja će Karla Sagana inspirisati da napiše istoimeni nastavak svog popularno-naučnog bestselera 'Kosmos'. Kako se zove Nasina svemirska sonda koja je usnimila ovu fotografiju i koja danas predstavlja najudaljeniji objekat od Zemlje stvoren ljudskom rukom?

9. Sveti gral savremene fizike -  tzv. teorija svega koja bi matematički objedinila sve četiri fundamentalne sile u prirodi (gravitacionu, elektromagnetnu, jaku i slabu nuklearnu silu) najsvetliju perspektivu za sada ima u još uvek preapstraktnoj teoriji struna. Do ispunjenja tog sna, kao najkompletnija alternativa ultimativnoj teoriji ostaje teorija koja uspešno opisuje tri od četiri fundamentalne interakcije između elementarnih čestica, od kojih se sastoji sva poznata materija: elektromagnetizam, jaku i slabu nuklearnu silu. Pod kojim imenom je poznata ova teorija zaokružena 1970-ih godina?

10. Njegovu grobnicu u Samarkandu na kojoj su navodno bile upisane reči - Kada ja ustanem iz mrtvih, svet će drhtati – sovjetski antropolog Mihail M. Gerasimov otvorio je za potrebe naučnih ispitivanja 1941. godine. Po ekshumaciji tela, Gerasimov je unutar kovčega naišao na još jedan zapis koji je poručivao: Ko ikada otvori moj grob, oslobodiće osvajača strašnijeg od mene. Sticaj zanimljivih istorijskih okolnosti hteo je da baš na dan otvaranja grobnice Adolf Hitler da zeleno svetlo za operaciju Barabarosa, a da povratkom tela u mauzolej u novembru 1942. godine Sovjeti realizuju svoju veliku stratešku operaciju Uran koja će Vermahtu naneti presudne gubitke u Staljingradskoj bici. Čija grobnica je u središtu ove čudne priče?

11. Dugogodišnji spor među istoričarima i arheolozima oko lokacije ovog galskog grada okončan je tek pred kraj 20. veka. Grad je najpoznatiji kao mesto poslednje velike bitke između snaga Rimske republike pod komandom Julija Cezara i četvorostruko nadmoćnije galske armije predvođene Vercingetoriksom 52. godine p.n.e., kojom je definitivno slomljen otpor galskih plemena i uspostavljena viševekovna rimska dominacija nad Galijom. U vojnoj istoriji bitka se navodi kao klasičan primer ratne opsade i cirkumvalacije, kojom je Cezar stekao reputaciju jednog od najvećih vojskovođa svog vremena. Koja bitka/grad je u pitanju?

12. Kako su se u grčkoj mitologiji zvali sinovi blizanci Aresa i Afrodite, koji su od 1877. godine prešli u 'rimski tabor'?

13. Pod kojim akronimnim imenom je poznata najstarija i najveća levičarska gerila u Kolumbiji, koja prema podacima Ministarstva pravde SAD snabdeva 50% svetskog i 60% američkog ilegalnog tržišta kokaina, zbog čega ju je magazin Forbs 2014. godine proglasio trećom najbogatijom terorističkom organizacijom posle IDIL-a i Hamasa?

14. Po svom kompletiranju 1973. godine, nadmašila je Svetski trgovinski centar u Njujorku kao najviša zgrada na svetu i taj rekord zadržala je punih četvrt veka, do izgradnje Petronas kula u Kuala Lumpuru, da bi status najviše zgrade u SAD simbolično izgubila 2013. izgradnjom Svetskog trgovinskog centra 1. Od 2009. godine preimenovana od strane multinacionalne osiguravajuće grupe koja je zakupila značajan deo njenog prostora, kako se zove ova struktura koja sa preko milion posetilaca godišnje predstavlja najpopularniju turističku destinaciju u Čikagu?

15. Po kom francuskom vajaru nosi ime pariska četvrt crvenih fenjera u kojoj se nalaze Mulen ruž, Tuluz-Lotrekov slikarski studio, Muzej erotike, kao i svojevremeno najčuveniji horor teatar u Evropi Gran Ginjol?

16. Smešteno na samoj granici između Poljske i Belorusije, kako se zove šumovito područje koje predstavlja poslednji fragment nekada dominirajuće prašume Velike evropske nizije i jedino preostalo stanište za oko 800 grla evropskog bizona, najteže kopnene životinje na evropskom kontinentu?

17. Francuski istraživač italijanskog porekla i izaslanik Geografskog društva iz Pariza, Pjer Savornjan de ___________, svojim prodorima uz desnu obalu reke Kongo u drugoj polovini 19. veka otvorio je put francuskoj kolonizaciji Srednje Afrike. Glavni grad Francuske ekvatorijalne Afrike, federacije francuskih kolonija u centralnoj Africi, čiji je osnivač bio i koji je po njemu dobio naziv, ne samo da je taj naziv sačuvao u postkolonijalnom dobu, već je zadržao i status prestonice jedne savremene afričke države. Koja afrička prestonica je u pitanju?

18. Sa godišnjim prometom od preko 40 miliona tona različite robe koju transportuje više od 20 hiljada brodova, koji nemački grad na ušću reka Rur i Rajna ima najveću kontinentalnu luku na svetu, a uz to na njegovu tešku industriju otpada više od jedne trećine ukupne proizvodnje čelika u Nemačkoj?

19. Uz sok od pomorandže, koji voćni sastojak koktela tekila sanrajz je odgovoran za gradaciju narandžaste boje, od svetlije ka tamnijoj, što vizuelno uprizoruje izlazak sunca, po čemu je koktel i dobio ime?

20. Osnovan u Bolonji 1914. godine, a danas sa sedištem u Modeni, koji italijanski proizvođač luksuznih automobila i bivši šampion Formule 1 u eri Huana Manuela Fanđa za svoj amblem ima trozubac?

21. Oblik kognitivne pristrasnosti svojstven potrošačima određenih proizvoda u čijem kreiranju su i oni sami delimično učestvovali za posledicu ima da se ti proizvodi među potrošačima cene daleko više nego što je njihova realna vrednost. Ovaj psihološki trik ne samo da je marketinški masovno eksploatisan u brojnim svetskim korporacijama, nego je i eksperimentalno potvrđen od strane trojice američkih naučnika 2011. godine, koji su mu i dali zvanični naziv. Po kojoj multinacionalnoj kompaniji poznatoj po tome što njeni proizvodi zahtevaju montažu, pa to kupcima omogućava da na licu mesta sami sklapaju njihove delove, se naziva ovaj efekat?

22. Koji mladi reditelj je sa Žakom Kustoom nagrađen Zlatnom palmom u Kanu za najbolji dokumentarni film 1956. godine, koji predstavlja istoimenu adaptaciju Kustoove popularne knjige 'Svet tišine'?

23. Više od 30 godina pošto je snimio satiričnu komediju u kojoj propali brodvejski producent i njegov neurotični računovođa spremaju investicionu prevaru od koje će se obogatiti, Mel Bruks je sa piscem Tomasom Mihenom 2001. godine adaptirao svoj film u uspešan brodvejski mjuzikl, koji je dobio rekordnih 12 Toni nagrada. Kako se zove ovaj mjuzikl koji je za Pozorište na Terazijama 2011. godine režirao Jug Radivojević?

24. Ljubitelji trivija vezanih za filmove sigurno znaju da se kao prvi film koji je osvojio Oskara za najbolji film uzimaju 'Krila' Vilijama Velmana, a prava istina je da su tu titulu ponela dva filma: jedan je navedeni Velmanov za 'filmsko ostvarenje',  a drugi je film Fridriha Murnaua, koji je uzeo nagradu za 'jedinstveno i umetničko ostvarenje'. Ako vam druga kategorija zvuči impresivnije, upravo to bi mogao biti razlog zašto je taj film a ne 'Krila' ostao jedan od najcenjenijih filmova svih vremena. Kako se zove ovaj nemi film?

25. Koje prezime dele američki kompozitori Leonard, koji je pisao muziku za slavne filmove 'Na dokovima Njujorka' i 'Priča sa zapadne strane', i Elmer, koji se proslavio muzikom za filmove 'Sedam veličanstvenih', 'Deset Božjih zapovesti', 'Veliko bekstvo' i 'Ubiti pticu rugalicu'?

26. Koji biblijski patrijarh je u svom snu usnio stepenice za nebo, ili što bi Cepelini rekli 'Stairway to Heaven', koje su se našle i u naslovu psihološkog horora Edrijana Lajna iz 1990. godine o užasima PTSP-a (posttraumatski stresni poremećaj)?

27. Kako se zove američka džez, pop i R&B diva koja je jedini solo izvođač u istoriji i uz bend U2 jedini izvođač uopšte koji je uspeo da osvoji dve uzastopne Gremi nagrade za pesmu godine: 1973. za 'The First Time Ever I Saw Your Face' i 1974. za 'Killing Me Softly with His Song'?

28. Po opštem mišljenju najbolji bokser svih vremena prema tzv. 'pound for pound' rangiranju koje je uvedeno baš zbog njega i u kome se borci upoređuju nezavisno od težinskih kategorija, u amaterskoj karijeri imao je odnos pobede-porazi 85-0, dok je u profesionalnoj karijeri taj bilans bio 128-1-2. U više navrata je proglašavan za boksera veka u velter i polusrednjoj kategoriji u kojima je bio višestruki svetski šampion, a njegov niz od 91 meča bez poraza između 1943. i 1951. godine predstavlja treći takav niz u istoriji profesionalnog boksa. O kom legendarnom bokseru 'slatkog' imena je reč?

29. Kako se zove dominikanski trkač i višestruki olimpijski (Atina 2004. i London 2012.) i svetski prvak u trkama na 400 m s preponama, po kome je nazvan najveći sportski stadion u Dominikanskoj Republici?

30. Kada je kaznena ekspedicija Majami hita u sezoni 2012/13. u furioznom nizu od 27 uzastopnih pobeda bez poraza najzad poklekla protiv Čikago bulsa, ona nije uspela da obori rekord NBA lige koji je nizom od 33 uzastopne pobede u sezoni 1971/72. postavila zlatna generacija koje NBA ekipe?