TREĆI SET PITANJA ALEKSANDRA DIVOVIĆA, kao doprinos pripremama za III Šampionat Srbije u kvizingu

Dragi prijatelji, 

i ove subotnje večeri uživajte u novim pitanjima. Kao i do sada, odgovore i komentare postujte na ovoj stranici, a tačne odgovore očekujte oko ponoći... Sve najbolje!

1. Majstori visoke renesanse, Đorđone i Ticijan, ubrajaju se u njegove najpoznatije učenike, dok je on najslavniji izdanak ugledne slikarske porodice iz Venecije. Uglavnom je slikao velike oltarske kompozicije, od kojih su najznačajniji oltar u crkvi svetog Zaharije u Veneciji (fresko) i Oltar svetog Jova (ulje na platnu). Kako se zvao ovaj venecijanski slikar, po kome je ime dobio poznati koktel na bazi italijanskog penušavca proseka i pirea od breskve?

2. Kako se zove kraljevska galerija slika u Hagu, osnovana 1822. godine, u kojoj se čuvaju remek-dela likovne umetnosti, kao što su Rembrantov 'Čas anatomije doktora Nikolasa Tulpa ', Vermerova 'Devojka sa bisernom minđušom ' i 'Dečak koji se smeje ' Fransa Halsa? Gostujuća izložba 'Remek-dela iz ___________ ' u tokijskom Metropolitenu 2012. godine bila je najposećenija umetnička izložba u svetu.

3. Španski arhitekta Santijago Kalatrava projektovao je dva mosta preko reke Lifi u Dablinu. Drugi most, pod nazivom 'Most Semjuela Beketa', pušten je u saobraćaj 2009. godine. Prvi most otvoren je 16. juna 2003. godine. Kako se zove prvi most?

4. Naslov klasične zbirke filozofskih eseja, 'Summa Technologiae', Stanislava Lema je aluzija na čuveno delo srednjovekovne sholastike i jednu od najuticajnijih knjiga u istoriji zapadne kulture - 'Summa Theologica'. Među laicima knjiga je ostala najpoznatija po svojih pet dokaza za postojanje Boga, poznatih kao 'pet puteva' (quinque viae). Koji dominikanski filozof i jedan od najzančajnijih teologa Rimokatoličke crkve je autor ovog dela?

5. Sebe nazivaju 'narod monoteizma', mada su u suštini ezoterijski i sinkretistički oblik islama sa elementima nekoliko avramskih religija, neoplatonizma i gnosticizma. Smatraju se muslimanima, iako ne slede pet stubova islama, zbog čega ih islamska ortodoksija ne priznaje za muslimane. Ime su dobili po svom proroku iz 11. veka, koga danas smatraju jeretikom. Kako se nazivaju pripadnici ove kontraverzne etnoreligijske zajednice, pretežno nastanjeni u Siriji, Libanu i Izraelu?

6. Kako se zvao sin feničanskog kralja Agenora, utemeljitelj grada Tebe u Beotiji, koji je, prema Herodotu, preneo Grcima feničansku veštinu pisanja i kumovao imenu hemijskog elementa sa atomskim brojem 48?

7. Plodnu dolinu Beka Rimljani su smatrali najvažnijim izvorom poljoprivrednih proizvoda u carstvu, a danas je najvažnija poljoprivredna regija u matičnoj zemlji. Pored prirodnih bogatstava, u ovoj dolini nalaze se i brojne istorijsko-arheološke znamenitosti, od kojih se izdvajaju ostaci Jupiterovog i Bahusovog hrama u drevnom gradu Baalbeku. U kojoj državi se nalazi dolina Beka?

8. Njegova 35-ogodišnja diktatura ne samo da je najdugovečnija, neprekinuta individualna vladavina u istoriji Južne Amerike, nego predstavlja i pravno-politički presedan, budući da je u toku skoro celog troipodecenijskog mandata u njegovoj državi bilo proglašeno vanredno stanje. Kako se zvao paragvajski vojni diktator koji je na vlast došao državnim udarom 1954, a sa vlasti isto tako svrgnut 1989. godine?

9. Kako su se zvali drevni nordijski ratnici koji su se zaklinjali na vernost bogu Odinu i pre svake bitke dovodili se u stanje dubokog transa, kojim su prevazilazili granice bola i padali u stanje nekontrolisanog gneva? U toku borbi obično su bili ogrnuti medveđim krznom, te im i naziv potiče od izraza koji na starom nordijskom jeziku znači 'medveđa koža', što je kao scenski motiv iskorišćeno i u holivudskom blokbasteru 'Trinaesti ratnik'.

10. U poslednjoj pretkolonijalnoj prestonici sinhaleških kraljeva i drugom po veličini gradu u Šri Lanci nalazi se 'Hram relikvije zuba', u kome se po predanju čuva gornji levi Budin očnjak. Kako se zove ovaj grad, koji je zbog svog hodočasničkog značaja za budiste iz celog sveta uvršten na Svetsku baštinu Uneska?

11. Kako se zvala naftna kompanija koju je 1870. godine osnovao Džon D. Rokfeler, a preko koje je samo 20 godina kasnije kontrolisao skoro 90% naftnog tržišta u SAD i imao učešće u BDP od 1,53%, što ga čini ubedljivo najbogatijim Amerikancem u istoriji i verovatno najbogatijom osobom u novijoj povesti uopšte?

12. U ranom 19. veku u ovom gradu su živela braća Grim i u njemu su sakupili i napisali svoje poznate bajke. Danas je grad najpoznatiji po izložbi moderne umetnosti 'Dokumenta', koja se organizuje na svakih 5 godina i predstavlja jednu od najznačajnijih izložbi savremene umetnosti u svetu. Najveću atrakciju grada predstavlja najveći brdski park u Evropi, sa sistemom veštačkih vodopada i monumentalnom statuom Herkula. O kom nemačkom gradu je reč?

13. Do formiranja Novog Tajpeja 2010. godine, najveće predgrađe u svetu predstavljala je japanska luka i sa 3,7 miliona stanovnika suštinski drugi grad po veličini u Japanu, koji zajedno sa Tokijom predstavlja najnaseljenije gradsko područje u svetu (35 676 000 stanovnika). Koja urbana oblast je u pitanju?

14. Kako se zvao američki kompozitor filmske muzike rusko-jevrejskog porekla i četvorostruki dobitnik Oskara, koji se u Holivudu proslavio muzikom za kultne vesterne 'Tačno u podne', 'Obračun kod O.K. korala', 'Rio Bravo', 'Div' i 'Alamo'?

15. Na 85. dodeli nagrada Američke akademije filmskih umetnosti i nauka 2013. godine postao je prvi glumac u istoriji koji je po treći put nagrađen Oskarom za najboljeg glavnog glumca.. Koji bard britanskog glumišta je zavredeo ovo laskavo priznanje svojom rolom u filmu 'Linkoln'?

16. Kako se zvao američki pisac i novinar, jedan od osnivača noar žanra u književnosti, koji je stekao slavu romanesknim predlošcima za buduće holivudske klasike 'The Postman Always Rings Twice', 'Mildred Pierce' i 'Double Indemnity'?

17. Tradicionalni mongolski festival posvećen proslavi godišnjice mongolske revolucija 1921. godine, koji se svake godine održava u prvoj polovini jula, poznat je i pod lokalizmom koji znači 'tri muške igre', jer okosnicu festivala predstavlja nadmetanje u tri nacionalna sporta Mongolije – rvanju, konjskim trkama i streličarstvu. Pod kojim imenom je poznat ovaj festival, uvršten na Uneskovu listu svetske nematerijalne baštine?

18. Ime ovog silikatnog minerala dolazi od grčke reči koja znači 'tražiti', što je u stvari bilo ime ostrva u Crvenom moru, koje je bilo teško naći i na kome se u antičko vreme kopao žuti kamen. Kako se zove ovaj često eksploatisani mineral u juvelirstvu, koji po Mosovoj skali tvrdoće ima broj 8?

19. U doslovnom značenju 'vetar i voda', kako se zove tradicionalna kineska veština uređenja prostora i življenja u skladu s okruženjem u kojem obitavamo?

20. Kako se zove američki magazin posvećen u prvom redu temama iz muzike, politike i pop kulture, koji je osnovao Jan Vener 1967. godine? Vener je i danas glavni urednik i izdavač časopisa, koji je nazvan po pesmi Madija Votersa iz 1948, ali ne i po pesmi Boba Dilana iz 1965. godine, odnosno po slavnom britanskom bendu.

21. Uprkos popularnom verovanju, ime ovog pank benda nije poteklo od namere da se uvredi ili isprovocira ugledna porodica iz američkog političkog establišmenta, već da se, po rečima bivšeg frontmena grupe, 'skrene pažnja na kraj Američkog sna'. Kako se zove ovaj američki bend, prvobitno raspušten 1986, ali i obnovljen 2001. godine, iako bez vodećeg vokala koji svoje umetničko ime duguje kratkotrajnoj secesionističkoj državi (1967-1970.) na tlu današnje Nigerije?

22. Kako se naziva fenomen iz savremene pop kulture kada se grupa ljudi, u cilju zabave, satire ili umetničkog akta, iznenada sastaje na unapred dogovorenom javnom mestu, u kratkom vremenu izvede neobični i naizgled besmisleni performans, a zatim se raziđe? Najčešći vid organizovanja ovakvih skupova su društvene mreže, e-mailovi, SMS…

23. U bukvalnom prevodu ime ovog plesa znači 'dvokorak', zbog čega se uvek pleše u duplom taktu. Ples je zasnovan na konceptu borbe sa bikovima, pa muškarac, po taktovima muzike iz koride, obično igra matadora, a žena je ponekad njegov plašt, a ponekad i sam bik. Kako se zove ovaj ples, koji spada u grupu pet osnovnih latinoameričkih plesova u sportskom plesanju?

24. Ovo takmičenje ustanovljeno je na predlog Muhameda Taber Paše, predsednika Egipatskog olimpijskog komiteta, za vreme Letnjih olimpijskih igara 1948. godine. Službeni logo takmičenja, prvi put održanog 1951. godine u Aleksandriji, se sastoji od tri kruga koji simbolizuju tri kontinenta čije se države takmiče. O kojoj sportskoj manifestaciji je reč?

25. Kako se zove legendarna australijska teniserka koja je pojedinačno osvojila rekordne 24 Grend slem titule u karijeri, a 1970. godine postala je prva žena u Open eri i druga žena u istoriji tenisa koja je osvojila sva četiri Grend slem turnira u istoj kalendarskoj godini?

26. Bio je španski sveštenik i autor jednog od prvih udžbenika o modernom šahu u Evropi. U istoriji šaha figurira kao prvi nezvanično najbolji šahista sveta u periodu oko 1560. godine. Kao jedan od prvih teoretičara šahovske igre do danas je ostao upamćen po studioznom proučavanju  veoma popularnog šahovskog otvaranja, koje je nazvano po njemu. Kako se zvao?

27. Prva računarska mreža u svetu, razvijena kao vojni projekat 1968-1969. godine, povezivala je računar na Univerzitetu Kalifornija (UCLA) sa računarom Istraživačkog centra na Univerzitetu u Stanfordu. Ubrzo, uvidevši mogućnosti ovog projekta, ideja o povezivanju samo vojnih baza prerasla je u ekonomski isplativu investiciju koja se danas naziva jedinstvenim imenom INTERNET. Kako se zvala preteča modernog interneta?

28. Kako se zvao prominentni sovjetski fizičar koji je 1962. godine dobio Nobelovu nagradu za fiziku za razvoj matematičke teorije superfluida, koja objašnjava svojstva tečnog helijuma II na temperaturi manjoj od −270.98 °C, a o čijem životu govori film 'Dau', premijerno najavljen za festival u Kanu 2014. godine?

29. Ako mase u svojoj borbi za emancipaciju i stvarnu demokratiju iziskuju organizaciju, a sama organizacija po definiciji nosi u sebi klicu oligarhije, to je svaka organizacija potčinjena zakonu prema kojem njom, pre ili kasnije, mora da zavlada manjina. U sociologiji je ovo načelo poznato kao 'gvozdeni zakon oligarhije', a prvi ga je formulisao nemački sociolog koji se zvao kako?

30. Koji –izam u humanističkim naukama nastoji da objasni svoje polje proučavanja (mitologiju, književnost, jezik…) kao složeni sistem međusobno zavisnih delova? Obično se smatra da je potekao iz lingvističke teorije Ferdinanda de Sosira (1857-1913.), ali je posebno među francuskim intelektualcima doživeo širu primenu na različite društveno-humanističke oblasti poput sociologije, antropologije, psihoanalize, književne kritike i arhitekture.