Veselin Sekulić: PRIPREME, 5 DEO

1. 1. novembra 1755. godine veliki zemljotres, a zatim cunami i požar, koji su nakon toga  usledili skoro su u potpunosti uništili jedan od najvećih gradova Evrope tog doba. Bio je to jedan od najrazornijih i najsmrtonosnijih potresa u  istoriji. Događaj je šokirao celu Europu a mnogi prosvetitelji ga pominju u svojim radovima. Koji grad je doživeo ovu katastrofu?

2. Period političke nestabilnosti i građanskih ratova u Rimskom Carstvu izazvan smrću Komoda 193. godine, posljednjeg cara Antoninske dinastije, nazvan je "Godina pet careva"  pošto je te godine čak pet ličnosti proglašeno za rimske careve. Ko je izašao kao pobednik  iz ovog perioda i postao car, prvi rimski car rođen u Africi,  osnivač nove dinastije?

3. Glavni cilj nemačke operacije "Barbarosa" je bio brzo osvajanje celog evropskog dela Sovjetskog Saveza. Poseban cilj  u okviru ovog plana  je bio osvajanje glavnog grada Moskve koje je započeto oktobra 1941 a završilo se neuspešno janura 1942. Pod koji kodnim nazivom je poznata ova velika nemačka ofanziva?

4. Rezultat njegove ekspedicije duge više od 6.500 kilometara  je bio katastrofalan jer nijedan od postavljenih ciljeva nije ostvaren – niti su našli zlato, niti su osnovali kolonije.  Sa druge strane  ekspedicija je veoma  značajna za Severnu Ameriku: od odbeglih konja Španaca su vremenom nastali mustanzi,  a od bolesti koje su Španci doneli  stradala su čitava plemena. Kako se zove španski istraživač i konkvistador koji je vodio ovu  ekspediciju  u XVI veku  od Floride do Misisipija ?

5. Posle  Andersa Fog Rasmusena na mesto generalnog sekretara NATO-a postavljen  je još jedan Skandinavac. Kako se zove sadašnji generalni sekretar NATOa doskorašnji i predsednik vlade Norveške koji je jedno vreme živeo u Beogradu dok mu je otac bio ambasador Norveške u Jugoslaviji?

6. Linija zemljanih grudobrana koja uglavnom sledi današnju granicu između Engleske i Velsa prvi put se spominje u 8. veku kao fortifikacijska linija koju je podigao kralj Mersije kako bi svoju državu zaštitio od Velšana. Kako se zove kralj po kome je i nasip nazvan?

7.  Francuski i irokeški ratovi je naziv kojim su obuhvaćen niz brutalnih sukoba iz  XVII veka na istoku Severne Amerike. Sukobe su pokrenuli Irokezi šireći  svoju zemlju i stavljajući pod kontrolu trgovinu krznima i trgovinu između Evropljana drugih plemena u području Velikih jezera. Pored Irokeške konfederacije učesnici su bili  većinom algonkinška  plemena  iz područja Velikih jezera i francuske kolonijalne snage. Ratovi su poznati i još po jednom nazivu koji su dobili po životinji ovih predela?

8. Izraz u istorijskom kontekstu označava  skupštinu, odnosno savetodavni sastanak na kome se donosile neke važne odluke. Pod tim nazivom su se svojevremeno podrazumevale skupštine na kojima su sudelovali vodeći plemići, sveštenici ili pripadnici vladajuće elite u nekoj državi. Jedna od najpoznatijih je bila u Svetom Rimskom Carstvu. Izraz se danas koristi za japanski parlament. Koji naziv tražimo?

9. Njen otac je bio predsednik  države i premijer  kada je vojnim pučem zbačen sa vlasti i osuđen na smrt . Ona je bila prva žena na čelu jedne postkolonijalne muslimanske države. Na jednom predizbornog mitingu  2007. godine izvršen je atentat  na nju kada je smrtno ranjena.  O kojoj porodici  političara je reč?

10. Carstvo koje je postojalo na području današnje jugoistočne Mauritanije i zapadnog Malija od oko IV do XIII veka nove ere bila je moćna, bogata i razvijena država. Po njemu je ime dobila jedna savremena afrička država iako se srednjovekovno carstvo  nije nalazilo na njenoj današnjoj teritoriji. Kako se zvala ova država koja je poznata i kao Carstvo Vagadu?

11. Šezdesetih godina prošlog veka u Kini  je bio na snazi ekonomski i socijalni plan čiji je cilj bio da iskoristi ogromnu  kinesku populaciju kako bi zemlju brzo preobrazio iz poljoprivredne u modernu industrijalizovanu ekonomiju . Projekat se katastrofalno završio i pokrenuo je jednu od najsmrtonosnijih i najtežih gladi u modernoj ljudskoj istoriji u kojoj su živote  izgubili  milioni ljudi. Pod kojim imenom je poznat ovaj plan ?

12. Bio je poljski državnik, maršal i prvi predsednik Poljske. Od Prvog svetskog rata pa sve do svoje smrti  1935. imao je presudan uticaj u spoljnoj i unutrašnjoj politici Poljske, a bio je i važna politička ličnost u međuratnoj Evropi. Kako se zvao ovaj  poljski državnik?

13. Ovaj tip jedrenjak  sa tri ili četiri jarbola se razvio u Mediteranu u 15. veku a naziv mu se  prvi put pominje u Đenovi. Služili su  za prevoz robe i za ratna dejstva. Zahvaljujući svojoj konstrukciji to su bili prvi brodovi sposobni da preplovi okeane i odigrali su  ključnu ulogu u Dobu otkrića. Pod kojim imenom su poznati ovo brodovi?

14. Izrada oružja od gvožđa krajem  bronzanog doba  donela im je  prevlast na bojnom polju. Veruje se i da je celo njihovo carstvo bilo izgrađeno na toj prednosti u odnosu na druge narode i da su oni održavali svojevrsni monopol nad iskopavanjem i topljenjem rude gvožđa pokušavajući da ga što duže zadrže za sebe. Krahom njihovog carstva oko 1200. godine  p.n.e znanje o obradi novog metala  se raširilo u druge regione čime ustvari i počinje gvozdeno doba. Koji narod tražimo?

15. U ovom gradu na severu zemlje, nedaleko od nacionalnih parkova Serengeti i Kilimandžaro, 1961 godine Tanzanija je oficijelno potpisom Velike Britanije dobila  nezavisnost. Rezolucijom UN 1994. godine  grad je određen  da  bude sedište Međunarodnog krivičnog suda za Ruandu. Koji tanzanijski grad je bio domaćin ovih događaja?

16. U zapadnim provincijama Rimskog Carstva, Galiji i Hispaniji, u III veku, kao reakcija na naglo osiromašenje izazvano krizom zbog stalnih obračuna između pretendenata na rimski carski presto, dolazi do čestih pobuna seljaka i robova. Uprkos brojnim pokušajima rimskih careva da ih uguše, to im ne uspeva, tako da se pobune javljaju sve do sredina V veka. Pod kojim imenom su poznati pobunjenici?

17. Kroz veći deo svoje istorijeova azijska zemlja je bila monarhija. Njome je od 1768. vladala dinastija Šah koja je ujedinila mala kraljevstva. Ostala je  nezavisna država, ali izolovan od spoljnog sveta,  privredno nerazvijena i feudalno zaostala. 2008 godine parlament je izglasao ukidanje monarhije i uspostavljanje Savezne Demokratske Republike. Koja je to država?

18. Na zapadnim bolivijskim visoravnima u južnom delu bazena jezera Titikaka  nalazi se prastari indijanski  grad  koji je bio verska i politička prestonica  kulture (500.-1200.) koja se smatra najvažnijom koja je prethodila Inkama. Kako se zove grad i kultura koja je po njemu dobila ime?

19. Šogunat ili bakufu je period u istoriji Japana od 1192. do 1867. godine kada su stvarnu moć imali feudalne vojskovođe, šoguni, dok je car obavljao samo ceremonijalne funkcije. Prvi šogunat je nazvan Kamakura po gradu  u kome je bilo sedište prvog šoguna. Kako se zvao osnivač prvog šogunata, odnosno kom klanu je pripadao?

20. Poznat je po tome što je u IV veku p.n.e  plovio na severozapad Evrope i posetio mnoga mesta današnje Velike Britanije. Prvi je opisao fenomen ponoćnog sunca, polarni led, naveo ime Britanija i plemena koje su je naseljavala.Kako se zvao ovaj starogrčki istraživač?

21. Za dinastiju koja vlada Jordanom, a nekad je vladala i Irakom se smatra da pripada klanu iz plemena Kurejšita kojem  je pripadao i prorok Muhamed. Ime dinastije  nalazi se u službenom nazivu te države. Koje ime nosi  dinastija?

22. Drevna  država na afričkom kontinentu za koju se smatra da  je obuhvatala obalni pojas današnje Somalije Džibutija, Eritreje i teritorije na Arabijskom poluostrvu održavala je intenzivne trgovačke veze sa Starim Egiptom. Najveću  trgovačku ekspediciju u ovu zemlju organizovala je vladarka  Hatšepsut o ćemu svedoče   reljefi u njenom hramu u Deir el Bahriju. Jedan deo današnje Somalije, koji sebe smatra nezavisnom zemljom, nosi ime ove drevne države. Koje ime tražimo?

23. Osmansko Carstvo je od XIII do XV veka u sastavu svojih vojnih snaga imalo i neregularne jedinice lake konjice regrutovane  većinom od hrišćana. Te jedinice nalazile su se na granicama carstva, njih su Osmanlije koristili kao jurišne jedinice za prodore i upade na nove  teritorije. Kako su se oni zvali?

24. Na predsedničkim izborima u Sjedinjenim američkim državama se određuje ko će naredne četiri godine vršiti dužnost predsednika,odnosno potpredsednika SAD. Izbori se održavaju svake četvrte godine na izborni dan, koji je definisan 1845 godine.  Kada pada  taj dan po ovom pravilu ?

25. Personalna unija sklopljena 1397. godine  ujedinila je  Norvešku, Dansku i Švedsku pod jednim monarhom kao protivtežu   nemačkoj  ekspanziji na Baltiku. Pod vođstvom  danske kraljice Margarete  I  unija je sklopljena u švedskom gradu  po kojem je i dobila ime.  Koji je to grad?

26. Nezakoniti sin španskog guvernera Čilea i vicekralja Perua učestvovao je u borbi za nezavisnost Čilea od Španije I postao je vojni komandant pobunjenika. Proglasio je nezavisnost Čilea  1818. i po oslobođenju postao  “Vrhovni diktator“ Čilea. Kako se zove ovaj  čileanski vođa i nacionalni heroj?

27. Povodom stogodišniice genocida nad Jermenima 2015. godine dizajniran je simbol u obliku cveta koji je širokom prihvaćen od strane Jermena. Cvet simbolično predstavlja stradanje Jermena 1915-te, njihovo jedinstvo u celom svetu i nadu za život. Koji cvet iz roda Myosotis je simbol Jermena?

28. Stručnjaci smatraju da je nedavno  u blizini luke Njuport na  obali Rod Ajlenda pronađena  olupina broda istraživača Džejmsa Kuka. Britanski kapetan komandovao je  ovim brodom tokom  svoje prve ekspedicije kada je proputovao neistraženim vodama južnog Pacifika.  Brod je kasnije menjao kapetane  i na kraju je potopljen u američkom Ratu za nezavisnost. Koje ime je nosio ovaj brod? Tako je nazvan i jedan  spejs šatl NASE.

29. U  prvim danima Prvog svetskog rata Ruska vojska je  prešla u Istočnu Prusku sa ciljem da zauzme Kenigsberg. Ruske armije su koristile radio da bi prenosile plan napada, ne koristeći šifrovanje što su Nemci iskoristili, otkrili ruske planove i buduće poteze,  i porazili ih. Ova bitka je centralni motiv romana Avgust 1914. Aleksandra Solženjicina. Pod kojim imenom je poznata ova bitka?

30.  Bitka kod Austerlica 1805. godine  je jedna od najvećih pobeda Napoleona u kojoj je ubedljivo potukao brojniju rusko-austrijsku vojsku. U čast te pobede od zaplenjenih neprijateljskih topova Napoleon je podigao bronzani  spomenik. Spomenik je urađen po uzoru na rimski Trajanov stub na kome su prikazane najznačajnije scene iz ratova koje je vodio. Na kom pariskom trgu se nalazi ovaj spomenik?